Pensioen & scheiding

Je cliënt gaat scheiden; voor iedereen een lastige situatie, waarbij het van groot belang is dat de financiële zaken goed geregeld worden. Denk bijvoorbeeld aan de pensioenverdeling. Maar wat als een van de partijen een eigen zaak heeft en zijn of haar pensioen al heeft laten uitbetalen vóór de echtscheiding? Heeft de partner dan nog recht op een deel van het pensioen? En hoe krijg je de juiste gegevens boven tafel? In deze blog lees je er alles over.

Pot met geld

Directeur-grootaandeelhouders hadden tot 1 juli 2017 de mogelijkheid om pensioen op te bouwen binnen hun eigen vennootschap, het zogenaamde pensioen in eigen beheer. Deze pensioenregeling verliep geheel via het eigen bedrijf. Aandeelhouders konden een pot met geld reserveren voor hun pensioen en dit bedrag vervolgens aftrekken van de winst van het bedrijf. Na 1 juli 2017 kwam deze mogelijkheid te vervallen; er mag geen pensioen meer worden opgebouwd op deze manier. Dat betekent dat een DGA die getrouwd is en gaat scheiden, mogelijk ook het opgebouwde pensioen moet verdelen. Klinkt logisch, maar in de praktijk gaat dit soms flink mis.

Pensioen eigen beheer ten einde

Nu de pensioenopbouw binnen de eigen vennootschap ten einde is, hebben alle DGA’s de mogelijkheid gekregen om hun pensioen af te kopen. Als ze hiervoor kiezen, betalen ze in een keer belasting over het gehele bedrag: een gemakkelijke en relatief goedkope manier om het pensioen direct naar privé te brengen. Maar ze hebben nog twee opties. Naast afkopen, kunnen ze ook kiezen om hun pensioen om te zetten in een oudedagsverplichting (ODV). De derde optie is om het pensioen intact te laten en het op reguliere wijze af te wikkelen als de pensioendatum is bereikt. DGA’s hebben tot eind 2019 om een beslissing te nemen over wat ze willen doen met hun pensioen.

Echtscheiding en een eigen bedrijf

Als een stel getrouwd is en gaat scheiden, is een belangrijke vraag: heeft een van de twee een eigen bedrijf? Zo ja, dan is het belangrijk om hier extra aandacht aan te besteden. Is er pensioen opgebouwd in de zaak? Zo ja, hoeveel? Het aanknopingspunt is de balans van de B.V. We naderen het nieuwe jaar en de jaarrekeningen voor 2018 worden straks gemaakt, met als gevolg: de pensioenen die de DGA’s al hebben afgekocht verdwijnen uit de jaarrekening. Het wordt steeds lastiger om te achterhalen waar de partner recht op heeft.

Wel heeft een partner voor de afkoop of omzetting in een ODV van het pensioen altijd zijn of haar toestemming moeten geven. Dit gebeurt vaak op een onbewaakt moment, even aan de keukentafel, handtekening eronder en weer door. Een partner met een ijzersterk geheugen weet dit vijftien jaar later nog, maar in veel gevallen is er te veel tijd overheen gegaan en wordt het vergeten. Zonde, want op het moment van scheiden heeft de partner mogelijk recht op compensatie.

Een ongelukkig voorbeeld

Stel… Twee mensen zijn getrouwd op huwelijkse voorwaarden en gaan scheiden. De man heeft een eigen zaak en vlak voordat ze uit elkaar gaan heeft hij zijn pensioen afgekocht. Het pensioen is nu volledig uit de B.V. verdwenen. De vrouw heeft een pensioen opgebouwd bij een pensioenfonds. Op het moment van scheiden moet zij haar pensioen delen met haar ex-man. Haar ex-man heeft op papier geen pensioen meer en dus vist zij achter het net. Terwijl ze eigenlijk recht heeft op een redelijk deel van het pensioen dat er was voor de afkoop.

Als het goed is, heeft een accountant of adviseur de vrouw -op het moment van akkoord gaan met de afkoop – netjes gewezen op dit risico. En haar geadviseerd om ook een adviseur in de hand te nemen of om zelf iets op papier te zetten over een voorwaardelijke compensatie. Als het goed is. Want, mijn ervaring is dat dit in veel gevallen helaas niet goed geregeld is. Soms weet een partner niet meer of hij of zij akkoord is gegaan met de afkoopregeling en is het onduidelijk waar men aanspraak op kan maken. Kortom: een grijs gebied.

Wat te doen?

Heb jij een (partner van een) DGA als cliënt? Of ben je verwikkeld in een echtscheidingszaak waarbij een eigen bedrijf betrokken is? Wees dan extra alert op de pensioenverdeling en maak het een vast punt op je checklist. Niet alleen voor nu, maar ook over 10 jaar. Als je cliënt nu 40 jaar is, kan hij of zij gaan scheiden over 15 jaar en dan is het erg lastig te achterhalen wat er toen precies is ondertekend.

Mijn tip: Vraag standaard de jaarrekening van 2016 op! Als er pensioen is opgebouwd, staat het in ieder geval in 2016 nog op de balans.

De oplossing ligt in overzicht en helderheid. Relevante stukken opvragen omtrent de afkoop van het pensioen of een second opinion over de pensioenafwikkeling: ik adviseer je er graag bij. Neem contact op voor een vrijblijvend advies of bij vragen over de pensioenverdeling in een echtscheidingszaak.